Türkiye Bilgi Ansiklopedisi - Türk Dış Müteahhitlik Hizmetleri

Türk Dış Müteahhitlik Hizmetleri

İnşaat-taahhüt sektörü dünyada olduğu gibi Türkiye’de de önemli bir ekonomik faaliyet dalıdır. Ürettiği katma değerin büyüklüğü, yarattığı istihdam ve döviz girdisi ile ülke ekonomisinin lokomotif sektörlerindendir. İnşaat sektö-rünün tarım dışı istihdamdaki payı kriz dönemleri dışında % 10-11 düzeylerindedir. GSMH içerisindeki doğrudan payı % 6’ya ulaşmakta, etkilediği sektörlerle birlikte % 30’a yaklaşmaktadır. Müteahhitlik hizmetleri ve inşaat malze-mesi ihracatı yoluyla yarattığı döviz girdisinin Türkiye’nin toplam ihracatına oranı % 10’un altına düşmemektedir.

Türk müteahhitlik hizmetlerinin dışa açılması 1970’li yılların başlarında Libya ile başlamış, bu ülkeyi Suudi Arabistan izlemiştir. 70’li ve 80’li yıllarda yurtdışındaki işlerin % 90’dan fazlası Arap ülkelerinde gerçekleştirilmiştir. 1990’lı yıllarda Orta Doğu ve Kuzey Afrika ülkelerinde yaşanan ekonomik sıkıntılar ve politik belirsizlikler nedeniyle Türk müteah-hitleri, Bağımsız Devletler Topluluğu ile Doğu Avrupa ve Asya ülkelerine yönelmişler, ayrıca Rusya Federasyonu, Ukrayna,


Grand Otel, Moskova - RUSYA

afkaslar, Orta Asya Cumhuriyetleri, Almanya, Pakistan ve Uzak Doğu’da önemli projeler üstlenmişlerdir.

1972-2005 yılları arasında yurt dışında üstlenilen işlerde Libya % 23, Rusya Federasyonu % 20, Suudi Arabistan % 10, Türkmenistan % 4, Kazakistan % 6, Pakistan % 3, Irak % 4, BAE % 2, Özbekistan % 2 ve diğer ülkeler % 23 ora-nında ağırlığa sahip olmuşlardır.

2000 yılı sonrası pazarların daha da çeşitlendiği ve belirli proje türlerinde ihtisaslaşmanın başladığı dönemdir. 70’li, 80’li ve 90’lı yıllarda Türk müteahhitlerinin yurt dışında inşa ettikleri yapılarda birinci sırayı konut inşaatları almıştır. 2000-2005 yılları arasında ise ilgi çekici bir dönüşüm yaşanmış ve endüstriyel yapılar başta olmak üzere proje çeşitlenmesi başlamıştır. Bu dönemde endüstriyel yapılar ile yol-köprü-tünel inşaatları, havaalanları, enerji santralleri, boru hatları ve petrol rafinerilerinin toplam iş hacmi içindeki payı % 61’e ulaşmıştır.

Türk müteahhitleri son 36 yıllık dönemde 63 ülkede yakla-şık 75 milyar ABD doları tutarında 3000’i aşkın proje gerçek-leştirmişler, hizmet kalitesi, fiyat ve müşteri memnuniyeti


Vergi Müfettişliği Kompleksi, Moskova - RUSYA


	Silver Star Binası, Bakü - AZERBAYCAN

	boyutlarıyla güçlerini dört kıtada kanıtlamışlardır. Türk yurt dışı müteahhitlik hizmetlerinin uluslararası müteahhitlik pazarı içerisindeki payı 2005 sonu itibarıyla % 3’e ulaşmıştır.

	2004’de yurt dışında üstlenilen projelerin toplam tutarı 5.4 milyar ABD doları olmuş, 2005 yılı sonunda ise öngörülmüş olan 7.0 milyar ABD doları hedefi aşılarak 9.3 milyar ABD doları olarak gerçekleşmiştir. Türk müteahhitlik firmaları yurt dışında yüz binlerce kişiye istihdam imkânı da sağla-maktadır.

	İnşaat sektöründe faaliyet gösteren firmalar, sektörün daha hızlı gelişebilmesi için ihtisas alanlarına göre dernekler, vakıflar veya birlikler halinde örgütlenmişlerdir. Türk inşaat sektörünün en eski ve köklü meslek kuruluşu olan Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB), Türk müteahhitlerini yurt içi ve yurt dışındaki faaliyetlerinde desteklemek, uluslararası girişimlerde bulunmak ve sektörün belli başlı sorunlarının çözümüne katkı sağlamak amacıyla, 1952 yılından bu yana faaliyetlerini sürdürmektedir. Türkiye’deki inşaat-taahhüt işlerinin % 70’ini, yurt dışındaki işlerin ise % 90’ını gerçek-leştiren 132 büyük firma TMB’ye üyedir.